تاریخچه قلعه رودخان
قلعه رودخان، یکی از دژهای مستحکم در شمال کشور است که حدود 2.5 هکتار مساحت دارد. کارشناسان ساخت این قلعه را مربوط به دوره ساسانیان می دانند. البته این قلعه طی دوران های مختلف مرمت شده و توسط افراد مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.
این قلعه در شمال کشور، در استان گیلان و 20 کیلومتری فومن قرار گرفته است.
روخان قلعه
قلعه رودخان، که به زبان گیلکی به روخان قلعه، معروف است، در نزدیکی شهر فومن قرار گرفته است.
این دژ، اکنون یکی از جاذبه های مهم گردشگری در استان گیلان است و سالانه گردشگران زیادی از آن دیدن می کنند.
به گواه کارشناسان، این قلعه یکی از مهم ترین و مستحکم ترین قلعه های تاریخی ایران است که کاربرد نظامی داشته است.
قلعه رودخان، ویژگی های منحصر به فرد زیادی دارد که در این مقاله قصد داریم به بررسی آن ها و همچنین زمان ساخت این قلعه بپردازیم.
زمان ساخت قلعه رودخان
اکثر کارشناسان زمان ساخت این قلعه را در دوره ی ساسانیان می دانند. بنابراین تاریخ ساخت آن بین سال های 632 تا 661 میلادی است.
اما تجدید بنای این دژ، که نام آن را نیز ماندگار کرده، در دوران سلجوقیان، یعنی بین سال های 1029 تا 1194 میلادی صورت گرفته است.
در دوران صفویان، فردی به نام امیر حسام الدین، این دژ را مرمت و تجدید بنا کرده است. در همین راستا، این قلعه را با نام قلعه حسامی نیز می شناسند.
مرمت این دژ در دوران صفوی، مربوط به 500 سال پیش است.
در دوران زندیه نیز، این قلعه توسط هدایت خان، مرمت شده بود که قصد او مقاومت و سرپیچی در مقابل کریم خان زند بود.
از نام های دیگر این قلعه می توان قلعه هزارپا، قلعه سکسار را نیز نام برد.
بنابراین، ساخت اولیه ی این دژ در دوره ساسانیان و مرمت و تجدید بنای آن در دوره سلجوقیان صورت گرفته است. در این دوره تاریخی، این قلعه توسط اسماعیلیان الموت نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
حسام الدین دباج فومنی
حسام الدین، که با نام مظفر السلطان نیز شناخته می شود، فرامانروای یکی از حکومت های منطقه ای در دوران سلجوقی بود.
او حکومتی را تاسیس کرد که به بیه پس معروف و قلمرو آن در سرزمین های غرب گیلان بود. در ابتدا فومن را مرکز حکومت و سپس با گسترش قلمرو خود در شمال کشور، رشت مرکز حکومت بیه پس شد.
حسام الدین، به دلیل قدرت نسبی که پیدا کرده بود و همچنین، به عقیده برخی تاریخ دانان، داشتن حمایت و پشتیبانی حکومت عثمانی، شروع به سرپیچی از شاه اسماعیل صفوی کرد.
وی برای در امان ماندن از حکومت، قلعه رودخان را بازسازی و تجدید بنا کرد و در آن به مقاومت با حکومت مرکزی پرداخت.
البته بعدها موفقیت چندانی به دست نیاورد و توسط حکومت صفوی دستگیر و در تبریز اعدام شد.
یکی از نکات عجیب راجع به این قلعه، این است که تا به حال توسط هیچ دشمنی، فتح نشده است و یکی از مستحکم ترین دژهای ایران نام گرفته است.
معماری قلعه رودخان
یکی از ویژگی های این قلعه، که به تسخیرناپذیری آن کمک کرده، ساخت آن در ارتفاعات و در یک اقلیم جنگلی است.
همچنین یکی از ویژگی هایی که این قلعه را برای افراد مختلف جذاب کرده، ساخته شدن آن روی دو قله ی کنار هم است.
ارتفاع آن از دریا حدود 700 متر است. همچنین در نزدیکی آن، رودخانه ای جاری است که با نام روخون شناخته می شود.
دلیل نام گذاری این قلعه نیز با این رودخانه ارتباط دارد که منظور آن، قلعه ی رودخانه ای است. این قلعه از دو بخش اصلی ارگ و زرادخانه ساخته شده است و در قسمت مرکزی قلعه نیز چشمه قرار دارد.
ارگ، که در قسمت غربی این قلعه است را می توان قسمت مسکونی، شاه نشین و حرمسرای این قلعه دانست.
ارگ موجود در قلعه، متشکل از یک ساختمان دو طبقه که با آجر ساخته شده است.
زرادخانه یا قورخانه نیز که در قسمت شرقی قلعه قرار گرفته، محل ساخت، تعمیر و نگهداری اسلحه و مهمات جنگی بوده است. به طور کلی، این قلعه از آجر، سنگ و چوب ساخته شده است.
بخش های مختلف قلعه رودخان
قلعه رودخان، علاوه بر دو قسمت اصلی ارگ و زرادخانه، بخش های مختلف و متعدد دیگری نیز دارد.
در قسمت شرقی قلعه، شاهد یک دروازه ورودی، زندان، چند ساختمان مسکونی کوچک، درب اضطراری و دو برج بزرگ و بلند هستیم.
در قسمت غربی قلعه نیز علاوه بر ارگ، قسمت هایی مانند آب ابنار، سردخانه و آبریزگاه وجود دارند.
در کل، در قلعه رودخان 40 برج دیدبانی وجود دارد. این برج ها دور تا دور قلعه، در بخش های میانی، غربی و شرقی آن وجود دارند.
قلعه رودخان چند پله دارد؟
در سال های اخیر، به منظور گسترش گردشگری در این قلعه، پله های زیادی نیز علاوه بر پله های قدیمی، ساخته شد و به همین دلیل است که به نام قلعه هزار پله نیز معرفی می شود.
یکی دیگر از موارد جنگی جالبی که در طراحی قلعه به کار گرفته شده، وجود مجراهایی در کل دیوارها و برج ها است. کارشناسان معتقدند که این روزنه ها برای ریختن مواد مذاب روی سر دشمن ساخته شده اند.
این قلعه دارای 1600 پله است. یکی از نکات تعجب آور راجع این قلعه، این است که تا سال 1830 میلادی ناشناخته بود.
اولین بار یک محقق ایران شناس و باستان شناس لهستانی به نام الکساندر بوریکو خوچکو، راجع به این قلعه نوشت و آن را بیش از پیش به همگان معرفی کرد.
امکانات رفاهی و برخی جاذبه های قلعه
در مسیر بالا رفتن برای ورود به قلعه، با یک بازار مواجه خواهید شد که فضایی بسیار دلنشین و محلی دارد.
در این بازار رستوران و مغازه هایی هست که انواع غذاها و خوراکی های محلی در آن ها وجود دارد.
علاوه بر مواد خوراکی، در این بازارچه، می توانید برای عزیزان تان، سوغات شمال نیز خریداری و به آن ها هدیه کنید.
اگر قصد دارید که در محیط جنگلی و بسیار زیبای قلعه رودخان، اقامت کنید، در پایین مسیر، سوئیت هایی برای گردشگران آماده شده است.
البته می توانید به اقامتگاه های گردشگری، شهرهای اطراف و ویلاها نیز بروید. راه دیگری هم که وجود دارد، چادر زدن و کمپینگ در قلعه است.
البته این مورد آخر به افراد کم تجربه در زمینه گردشگری و کمپینگ توصیه نمی شود.
شما در سفر به قلعه رودخان، در ابتدای مسیرتان با بازار سنتی و محلی مواجه می شوید تا علاوه بر خریدن خوراکی و آب آشامیدنی، از صنایع دستی جذاب آن منطقه و اهالی روستای رودخان در لباس های محلی و زیبایشان دیدن کنید.
اگر به وقت ناهار به قلعه برسید، می توانید سفارش ماهی قزل آلای کبابی دهید و از خوردن غذا در آن فضای سبز و زیبا لذت ببرید.
به پوشیدن لباس های محلی علاقه دارید؟ کافیست به یکی از غرفه های بازار سر بزنید و از آن ها لباس مورد نظرتان را اجاره کنید و عکس های به یاد ماندنی تان را ثبت کنید.
راه های دسترسی به قلعه رودخان
این قلعه در 20 کیلومتری فومن قرار گرفته و فاصله ی آن تا ماسوله 45 کیلومتر و تا مرکز استان گیلان، رشت، 47 کیلومتر است.
همچنین اگر از تهران قصد سفر به این مکان را دارید، حدود 432 کیلومتر راه پیش روی شماست که حدود 5 ساعت و نیم زمان می برد.
خیالتان راحت، این مسیر تقریبا طولانی را، زیبایی های بی نظیر قلعه جبران می کند.
بعد از اتمام جاده آسفالته، برای رسیدن به قلعه، مقداری از مسیر نیاز به پیاده روی نیز دارد.
مدت زمان معمول رفت و آمد به قلعه، حدود 3 ساعت است. با توجه به رفت و آمد و همچنین پله های زیاد قلعه، مراقب باشید که کفشتان راحت و مناسب باشد.
مورد دیگری که باید به آن توجه کنید، آمادگی جسمانی همراهانتان است. افراد سالخورده و کودکان ممکن است در این مسیر خسته و اذیت شوند.
بهترین زمان بازدید از قلعه رودخان
با توجه به اقلیمی که قلعه در آن قرار گرفته، در هر زمان از سال نمی توان به بازدید آن رفت.
در پاییز و زمستان، این قلعه شاهد باران و برف زیادی است چراکه در ارتفاعات جنگلی قرار گرفته است.
به عقیده اکثر بازدیدکنندگان، بهترین زمان سفر به قلعه رودخان، بهار و تابستان است.
در این دو فصل، هوای مطبوع، درخت ها و طبیعتی سرزنده را شاهد خواهید بود. البته در پاییز نیز، رقص برگ های رنگارنگ در جنگل و اطراف قلعه رودخان، زیبایی خاصی دارد.
اگر بخواهید پاییز به قلعه بروید حتما قبل از رفتن، آب و هوای آن را بررسی کنید.
قلعه رودخان، در دل جنگل، در ارتفاعات و دارای پیشینه بسیار قدیمی است؛ بنابراین هنگام سفر به قلعه، اصلا دوربین عکاسی را فراموش نکنید.
این قلعه دارای پارکنیگ است بنابراین خیالتان بابت خودروها نیز راحت باشد. زمان بازدید از قلعه در نیمه اول سال از ساعت 8 صبح تا 6 عصر است.
در نیمه دوم سال نیز، از ساعت 8 صبح تا 4 عصر، می توانید از قلعه بازدید کنید.
سخن پایانی
قلعه رودخان، یکی از قدیمی ترین و مستحکم ترین قلعه های تاریخی ایران است که در استان گیلان و توابع شهر فومن قرار گرفته است.
تاریخ ساخت این قلعه به دوران ساسانیان برمی گردد اما بارها در طی تاریخ تجدید بنا و مرمت شده. این قلعه در ارتفاعات حیدرآلات و در دل جنگل ساخته شده است.
یکی از نکات جالب توجه راجع به این قلعه، این است که تا به حال توسط هیچ دشمن خارجی فتح نشده است.
این قلعه در دوران های مختلفی، مانند سلجوقیان، صفویان و دوران زندیه مرمت شده و کاربری نظامی داشته است.
کافه رنت
مجموعه کافه رنت، ارائه دهنده خودروهای اجاره ای در داخل و خارج کشور است.
این مجموعه با بیش از 10 سال سابقه، در شهرها و کشورهای مختلف، برای ارائه ساده تر خدمات به مشتریان، شعبه دارد.
برای سفر به شمال، خصوصا بازدید از قلعه رودخان، می توانید به اجاره خودرو از کافه رنت بپردازید.
مجموعه ی کافه رنت، انواع خودروهای اقتصادی، لوکس، خانوادگی، آفرودی و... را در سبد محصولات خود دارد.
همچنین این شرکت خدمات زیادی مانند بیمه کامل، پشتیبانی 24 ساعته، امداد جاده ای، تحویل خودرو در شهرهای مختلف را نیز به مشتریان ارائه می کند.
